Witaminy niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu
Witaminy to egzogenne związki regulujące, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Zarówno ich nadmiar, jak i niedobór może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych. Dlatego istotne jest, aby witaminy regularnie dostarczać wraz z pożywieniem.
SPIS TREŚCI
- Rola i źródło witamin w naszym organizmie
- Dlaczego witaminy z grupy B?
- Lista najważniejszych witamin z grupy B:
- Dlaczego witaminy grupy B są tak istotne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu?
- A co z witaminą D?
- Antyoksydanty – co to jest?
- Co to są składniki mineralne?
- Tabela – Antyoksydant i źródła w diecie
- Dlaczego warto suplementować wapń, magnez, potas i żelazo?
- Czym są mikroelementy w diecie?
- Do mikroelementów zaliczamy
Rola i źródło witamin w naszym organizmie
Witaminy nie pełnią funkcji odżywczych ani energetycznych, a jedynie regulacyjne. Dodatkowo działają jako biokatalizatory procesów metabolicznych w komórkach. Niemniej jednak, bez tych substancji niemożliwa byłaby harmonijna praca całego organizmu.
Ich źródłem jest przede wszystkim pożywienie, ale witaminy można również otrzymywać syntetycznie i przyjmować w postaci suplementów diety.
Dlaczego witaminy z grupy B?
Witaminy z grupy B pełnią wiele ważnych funkcji w organizmie. Odgrywają istotną rolę w licznych procesach metabolicznych, przede wszystkim wpływają na utrzymanie fizjologicznego działania wielu narządów i układów. Niedobór mikroelementów z grupy B może doprowadzić do wystąpienia poważnych chorób. Przez wzgląd na mnogość ich funkcji, utrzymanie ich prawidłowego poziomu jest kluczowe dla zachowania zdrowia. Obecnie ze względu na proces przetwarzania żywności, zawartość witamin i innych składników odżywczych w produktach bywa zbyt niska. Ponadto spożywanie dużej ilości cukru, utrudnia przyswajanie określonych grup witamin, w tym także tych z grupy B.
Lista najważniejszych witamin z grupy B:
- B1 – tiamina,
- B2 – ryboflawina,
- B3 – niacyna,
- B4 – cholina,
- B5 – kwas pantotenowy,
- B6 – pirydoksyna,
- B7 – biotyna,
- B8 – inozytol,
- B9 – kwas foliowy,
- B12 – kobalamina.
Dlaczego witaminy grupy B są tak istotne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu?
Jak wskazują badania naukowe, witaminy z grupy B odgrywają ważną rolę w wielu procesach metabolicznych zachodzących w organizmie. Biorą udział w przemianach najważniejszych grup związków, takich jak: białka, węglowodany i tłuszcze. Optymalny poziom witamin z grupy B jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania m.in.: układu nerwowego, odpornościowego, krążenia oraz licznych narządów.
A co z witaminą D?
W rzeczywistości witamina D odpowiada za wiele procesów w naszym ciele. Receptor dla tej witaminy znajduje się niemalże na każdej komórce w naszym ciele, dlatego wiele komórek, tkanek i narządów potrzebuje jej obecności do prawidłowego działania.
Jaką funkcję w naszym orgazmie pełni witamina D?
- Uczestniczy w gospodarce wapniowo-fosforanowej, zapewniając właściwe wykorzystanie tych minerałów oraz prawidłową strukturę tkanki kostnej i zębów.
- Stanowi jeden z kluczowych elementów układu odpornościowego, ponieważ wpływa na prawidłowe funkcjonowanie.
- Warunkuje odpowiedni poziom wapnia w krwi.
- Wspomaga funkcjonowanie mięśni.
- Uczestniczy w podziale komórek.
Antyoksydanty – co to jest?
Antyoksydanty, inaczej przeciwutleniacze, to związki pochodzenia roślinnego, neutralizujące z organizmu człowieka nadmiar reaktywnych form tlenu. Reaktywne formy tlenu (RFT), czyli wolne rodniki, powstają w ustroju ludzkim. Proces ten zachodzi między innymi podczas wysiłku fizycznego, ponieważ ćwiczenia zwiększają zapotrzebowanie na tlen. W tym czasie powstaje zaburzenie równowagi między zwiększoną ilością wolnych rodników a ilością antyoksydantów. Stan ten nazwany jest stresem oksydacyjnym, który może także doprowadzać do powstawania stanów zapalnych, w tym uszkodzeń tkanki mięśniowej. Aby temu przeciwdziałać, organizm rozpoczyna pewne naturalne mechanizm. Jednym z tych procesów jest wytwarzanie niektórych enzymów, zawierających odpowiednio pierwiastki: selen, cynk, mangan. Dodatkowo potencjał antyoksydacyjny wspomaga: witaminy typu E, A, C, karotenoidy (na przykład beta-karoten, likopen), bioflawonoidy (flawonole i polifenole) oraz taniny. Poniżej dołączono tabelę, w której zawarte są produkty będące bogatym źródłem antyutleniaczy.
Co to są składniki mineralne?
Minerały stanowią ważny składnik budulcowy i regulujący każdego żywego organizmu, ponieważ są odpowiedzialne za regulację gospodarki wodno-elektrolitowej i procesów metabolicznych. Minerały uczestniczą w procesie wydzielania enzymów, tworzenia czerwonych krwinek, kurczliwości mięśni, a ponadto kontrolują pracę układu nerwowego. Podobnie jak składniki mineralne nie mogą być syntezowane w organizmie, zatem muszą być dostarczane z pożywieniem. Zapotrzebowanie na składniki mineralne można także zrealizować za pomocą racjonalnego żywienia.
Tabela. Antyoksydant i źródła w diecie
| Antyoksydant | Źródła w diecie |
| Minerały (cynk, selen, mangan, miedź) | jaja, chleb, orzechy, pestki dyni, makaron pełnoziarnisty, orzechy brazylijskie, mięso, zboża pełnoziarniste, warzywa, orzechy, kiełki pszenicy, chleb, płatki zbożowe, wątroba |
| Karotenoidy (likopen, beta-karoten) | pomidory (po obróbce termicznej), morele, marchew, szpinak, czerwona i żółta papryka, mango, bataty |
| Minerały | Źródła w diecie |
| Minerały (witamina E) | masło orzechowe, migdały, orzeszki ziemne, żółtko, awokado, oleje: rzepakowy, słonecznikowy, kukurydziany |
| Minerały (witamina C) | owoce dzikiej róży, natka pietruszki, czarna i czerwona porzeczka, ziemniaki, cytrusy, czerwona papryka, truskawki, kapusta |
| Bioflawonoidy (polifenole i flawonole) | czosnek, cebula, czerwone wino (winogrona), kawa, większość warzyw i owoców |
| Taniny | zielona herbata |
Dlaczego warto suplementować wapń, magnez, potas i żelazo?
Wapń i magnez pełnią również bardzo ważną funkcję w procesie tworzenia kości oraz odpowiadają za prawidłową pracę mięśni. Żelazo stanowi składnik hemoglobiny, białka transportującego tlen do komórek mięśniowych, natomiast cynk bierze udział w procesie wytwarzania energii. Dodatkowo potas odpowiada za prawidłową pracę serca, mięśni i układu nerwowego, z kolei fosfor jest zaangażowany w proces wytwarzania energii.
Czym są mikroelementy w diecie?
Mikroelementy to także śladowe pierwiastki, których każdy żywy organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Dla człowieka zapotrzebowanie na mikroelementy wynosi mniej niż 100 mg na dobę. Najlepszym źródłem tych pierwiastków jest pożywienie, natomiast u wielu osób pojawiają się niedobory związane z prowadzeniem nieregularnego trybu życia czy diety ubogiej w różnorodne pokarmy.
Mikroelementy w organizmie człowieka potrzebne są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ciała. Ich niedobór lub nadmiar może prowadzić do zaburzeń fizjologicznych. Mikroelementy w organizmie człowieka wchodzą w skład między innymi: enzymów, związków, płynów ustrojowych, budują tkanki, a w szczególności tkankę kostną. Odpowiadają także za prawidłowe funkcjonowanie narządów wewnętrznych.
Do mikroelementów zaliczamy:
- bor
- chrom
- cynk
- fluor
- jod
- kobalt
- mangan
- molibden
- miedź
- selen
- żelazo
